Máy hàn là gì? Các loại máy hàn, cấu tạo và ứng dụng

Công Ty THB Việt Nam 03/04/2025 3364 lượt xem

Máy hàn là dụng cụ điện phổ biến trong lĩnh vực cơ khí. Vậy máy hàn là gì? Cấu tạo và cách hoạt động như thế nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu máy hàn là gì, cấu tạo và các loại máy hàn thông qua bài viết dưới đây nhé!

Máy hàn là gì?

Trước khi tìm hiểu về các loại máy hàn cũng như cấu tạo, chúng ta cần biết được máy hàn là gì? Máy hàn là thiết bị chuyên dụng dùng để kết dính 2 vật liệu tách biệt lại với nhau thông qua nhiệt và áp lực. Máy tạo liên kết giữa các kim loại hay hợp kim không đồng nhất giúp chúng cố định với nhau và tạo mối liên kết bền chắc.

Về cơ bản, có hai phương pháp hàn: hàn bằng cách làm nóng chảy ở kim loại cần hàn. Hoặc vừa hàn nóng chảy vừa bổ sung vật liệu hàn. Một số máy chỉ dùng một cách để hàn, còn một số máy kết hợp cả hai phương pháp hàn này.

Tìm hiểu các loại máy hàn

Khi tìm hiểu về các loại máy hàn hay máy hàn có mấy loại? Câu trả lời như sau: máy hàn có 2 loại chính, gồm: máy hàn cơ và máy hàn điện tử. Nhưng thực tế, người ta phân biệt các loại máy hàn dựa vào kỹ thuật hàn. Bao gồm: máy hàn que, máy hàn tig, máy hàn mig, máy hàn mag, máy hàn bấm, máy biến thế hàn.

Máy hàn que

Máy hàn que là một trong các loại máy hàn phổ biến nhất hiện nay. Máy hàn que còn được gọi là máy hàn hồ quang tay bởi các thao tác hàn đều được thực hiện bằng tay. Thiết bị vận hành dựa trên nguyên lý hàn điện nóng chảy sử dụng điện cực dưới dạng que hàn.

Dưới đây là ưu nhược điểm của máy hàn que:

Ưu điểm

Dễ sử dụng, nhỏ gọn, linh hoạt, không cần khí bảo vệ
Hàn được nhiều vật liệu khác nhau.
Ít bị ảnh hưởng bởi gió cũng như môi trường bên ngoài.
Vỏ bọc que hàn tự tạo môi trường bảo vệ.
Hàn được ở mọi tư thế, phù hợp với nguồn DC và AC.
Máy bền, ít hỏng hóc, dễ sửa chữa
Chi phí đầu tư thấp.
Phù hợp với cả thợ hàn lành nghề hay người mới bắt đầu.

Nhược điểm

Hiệu suất thấp, nhiều xỉ hàn do tốc độ hàn nhanh.
Không phù hợp với kim loại mỏng, kim loại màu.
Khói, tia lửa nhiều, ảnh hưởng môi trường làm việc.
Ảnh hưởng đến sức khỏe thợ hàn do tiếp xúc với bức xạ, khí độc, hơi độc, tia lửa...

Ứng dụng: Máy hàn que chuyên dùng để nối các chi tiết kim loại như: sắt, thép, inox,… lại với nhau. Máy hàn que được dùng nhiều trong các lĩnh vực sửa chữa, gia công cơ khí, làm đồ dân dụng, xây dựng...

Máy hàn TIG

Máy hàn TIG ứng dụng công nghệ hàn điện bằng điện cực Wolfram trong môi trường khí trơ (khí Argon, khí Heli, hỗn hợp Argon - Heli). Mối hàn sẽ được bảo vệ và tránh khỏi sự xâm nhập từ không khí bên ngoài.

Máy hàn tig có thể hàn được trên mọi chiều dày vì biên độ điều chỉnh rộng. Thiết bị ứng dụng được trên tất cả các kim loại và hợp kim có chất lượng cao. Ví dụ như: thép không gỉ, nhôm, magie, đồng và hợp kim đồng, niken và hợp kim niken cùng các loại thép carbon thấp...

Ưu điểm

Mối hàn chất lượng cao, sạch đẹp, không bắn tóe.
Hàn được nhiều loại kim loại và hợp kim, kể cả kim loại mỏng.
Biên độ điều chỉnh rộng, phù hợp với nhiều độ dày vật liệu.
Kiểm soát tốt vũng hàn, hạn chế biến dạng và bắn tóe.
Có thể dùng hoặc không dùng que đắp.
Hàn được ở nhiều tư thế khác nhau.

Nhược điểm

Năng suất thấp hơn so với hàn MIG, hàn que.
Yêu cầu thợ có tay nghề cao.
Chi phí đầu tư thiết bị và vật tư cao (điện cực, khí bảo vệ).
Không thích hợp khi làm việc ngoài trời do dùng khí bảo vệ.

Ứng dụng: Máy hàn Tig được dùng nhiều trong các công việc gia công cơ khí, chế tạo, sửa chữa như đóng tàu, sản xuất ô tô, máy công nghiệp, kết cấu thép... Máy cũng có ứng dụng trong lĩnh vực hàn, đúc nhôm....

Máy hàn MIG

Máy hàn MIG dùng phương pháp hàn hồ quang kim loại trong môi trường có khí bảo vệ (khí trơ Argon hoặc Heli). Trong đó, điện cực chính là dây hàn nóng chảy, được cấp tự động vào vật hàn. Thiết bị được bổ sung bộ cấp dây (trong hoặc ngoài) để cùng với kim loại nóng chảy đông đặc kết tinh tạo mối hàn.

Máy hàn mig có công suất lớn, khả năng hàn mạnh mẽ. Dưới đây là một số ưu nhược điểm của dòng máy này:

Ưu điểm

Hàn nhanh, hàn liên tục không ngắt quãng, tiết kiệm thời gian, nâng cao năng suất
Mối hàn đẹp, chất lượng, ít bắn tóe, ít khói, thẩm mỹ cao
Làm việc đa năng, hàn được nhiều kim loại: thép, nhôm, inox...
Máy dễ sử dụng, phù hợp với thợ hàn và gười mới cũng có thể hàn tốt
Sử dụng an toàn, ít khói độc hơn hàn que

Nhược điểm máy hàn MIG

Giá của máy tương đối cao, thường đắt hơn hàn que, tốn chi phí khí bảo vệ.
Máy có kích thước cồng kềnh, khó di chuyển.
Khó dùng ngoài trời do khí dễ bị thổi bay
Phải vệ sinh đầu phun, bảo quản dây hàn cẩn thận

Ứng dụng: Thiết bị thường được dùng để hàn kim loại màu và thép hợp kim Al, Ni, Cu... Máy hàn Mig thích hợp dùng được cả trong các ứng dụng sản xuất, thi công công nghiệp, cơ khí, dân dụng... Một số ứng dụng cụ thể như:

Chế tạo ô tô, đóng tàu, kết cấu thép.
Gia công cơ khí, sửa chữa máy móc.
Sản xuất nội thất, thiết bị gia dụng.
Gia công kim loại tấm.

Ngoài ra, trên thị trường còn có máy hàn mag với cấu tạo và nguyên lý hoạt động khá tương đồng máy hàn mig. Máy hàn mag còn được gọi là máy hàn khí CO2. Đây là dòng máy hàn công nghiệp bán tự động, dùng phương pháp hàn hồ quang nóng chảy trong môi trường có khí Co2 bảo vệ.

Máy hàn mag có thể thực hiện hàn ở mọi vị trí khác nhau trong không gian. Đồng thời, máy không phát sinh thêm các khí độc hại trong quá trình thực hiện nên rất an toàn cho người dùng. Dụng cụ này được ứng dụng chủ yếu để hàn các loại thép kết cấu có hàm lượng cacbon trung bình và thấp vào các kim loại có kết cấu dày.

Máy hàn bấm

Máy hàn bấm còn được gọi là máy điểm, máy hàn chập. Thiết bị không thực hiện trên một đường hàn dài mà hàn theo từng điểm riêng biệt. Máy giúp liên kết các tấm thép hoặc loại vật liệu khác có chiều dày lên tới 0.125 inch.

Ưu nhược điểm của máy hàn bấm như sau:

Ưu điểm

Hàn nhanh chóng và hiệu quả giúp tiết kiệm thời gian và công sức.
Mối hàn đẹp, ít bắn tóe, đường hàn sạch và ít bẩn.
Hàn các vị trí khó mà các máy hàn khác không làm được.
Các mối hàn chắc chắn, ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt, có độ bền cao.
Thích hợp cho cả người mới và thợ có kinh nghiệm.
Dễ dàng tích hợp vào dây chuyền sản xuất tạo quy trình tự động hóa.
Chi phí lao động thấp, không cần nhân công lành nghề.
Cấu tạo máy sử dụng vật liệu dẫn điện tốt và mạch cao cấp để tiết kiệm điện năng tối ưu.
Hệ thống cách điện cực kỳ tốt, đảm bảo an toàn khi sử dụng.

Nhược điểm

Máy và vật liệu hàn đắt hơn các loại máy hàn khác như máy hàn que, máy hàn mig...
Không hàn được các vật liệu dày, khi hàn hiệu quả không cao.
Yêu cầu nơi hàn cần ít bụi, không gian sạch, khô ráo.

Ứng dụng: Máy hàn bấm hay máy hàn chập là một trong các loại máy hàn được ứng dụng phổ biến trong gia công cơ khí, sửa chữa máy móc, sửa chữa điện, điện tử. Máy hàn chập được ứng dụng nhiều trong ngành xây dựng.

Máy biến thế hàn

Máy biến thế hàn còn được gọi là máy hàn hồ quang, là một trong các loại máy hàn phổ biến hiện nay. Thiết bị này hoạt động dựa trên nguyên lý của máy biến áp xoay chiều. Máy được dùng để nối ghép nối các thiết bị kim loại nhờ sự nóng chảy và kết dính của vật liệu hàn.

Cấu tạo máy hàn này khá đơn giản. Máy được tạo ra từ những cuộn dây đồng có đường kính lớn, được quấn riêng biệt xung quanh một lõi từ. Trong đó, lõi từ được làm từ các lá thép kỹ thuật mỏng và được ghép lại với nhau.

Ưu điểm máy biến thế hàn

Máy biến thế hàn thường có giá rẻ hơn so với các loại máy hàn khác.
Máy dễ sử dụng, phù hợp cho cả thợ mới và thợ chuyên nghiệp.
Máy hoạt động ổn định, hàn đều, mối hàn chất lượng, ít bắn tóe và ít bị rỗ.
Làm việc linh hoạt, hàn được với nhiều kim loại với độ dày đa dạng.
Đa số các máy chất lượng, chính hãng đều có cấu tạo đơn giản, ít hỏng hóc.

Nhược điểm

Tốc độ hàn chậm hơn so với các phương pháp khác.
Loại máy này thường tiêu thụ nhiều điện năng.
Kích thước lớn và trọng lượng nặng thường được đặt cố định, cần nơi làm việc rộng.
Độ bền và tính thẩm mỹ có thể không bằng với máy hàn Mig hoặc Tig.

Ứng dụng: Máy biến thế hàn được dùng nhiều tại các nhà máy, xưởng cơ khí, gia công kim loại quy mô công nghiệp hay dân dụng. Dưới đây là một số ứng dụng cụ thể của máy:

Hàn trên các kim loại sắt, thép, hợp kim.
Dùng trong sửa chữa cơ khí, xe cộ, máy móc, các công cụ nông nghiệp...
Gia công kết cấu thép trong xây dựng, chế tạo.

Máy hàn đa chức năng

Ngoài các loại máy hàn kể trên, chúng tôi còn giới thiệu đến bạn dòng máy hàn đa chức năng. Như tên gọi, loại máy này sở hữu nhiều kỹ thuật hàn khác nhau. Máy có thể vừa hàn que, vừa hàn tig và hàn mag hoặc cắt plasma. Dưới đây là một số ưu nhược điểm của máy hàn đa chức năng:

Ưu điểm

Máy sử dụng phương pháp hàn MIG, TIG, MMA (hàn que) để hàn được trên nhiều vật liệu.
Thay thế nhiều máy hàn giúp tiết kiệm không gian và chi phí đầu tư.
Máy làm việc với hiệu suất cao, cho chất lượng mối hàn đẹp.
Tích hợp công nghệ hiện đại như tự động điều chỉnh thông số hàn.

Nhược điểm

Giá thành tương đối cao, mức đầu tư ban đầu lớn.
Một số chế độ có thể khó sử dụng với người mới.

Ứng dụng: Máy hàn đa chức năng được dùng nhiều để gia công kim loại, sửa chữa các loại máy móc xe cộ... Máy cũng được dùng trong các ứng dụng xây dựng, thi công kết cấu thép, chế tạo đồ gia dụng...

Trên đây là các loại máy hàn đang được sử dụng phổ biến hiện nay trong nhiều lĩnh vực. Tùy thuộc vào từng nhu cầu công việc, các công ty, xưởng hay người thợ sẽ chọn loại máy phù hợp nhất.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy hàn

Cấu tạo máy hàn

Có nhiều loại máy hàn khác nhau nhưng chúng vẫn có cùng một cấu tạo cơ bản chung, Cụ thể, cấu tạo máy hàn gồm những bộ phận chính sau:

Nguồn điện vào: Dùng điện áp 220V cho máy hàn dân dụng và 380V cho máy hàn công nghiệp.
Mỏ hàn và kẹp mass: Bộ phận quan trọng ở tất cả các dòng máy hàn điện tử.
Bộ biến dòng inverter: Bộ phận này có tác dụng tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, giúp tiết kiệm và sử dụng điện hiệu quả.
Bình khí và van điều áp: Bộ phận này thường có ở máy hàn mig và máy hàn tig. Đây là nơi chứa khí bảo vệ và điều chỉnh khí ra.
Một số bộ phận khác như: bộ phận làm mát, hệ thống các nút điều khiển, dây dẫn…

Nguyên lý hoạt động của máy hàn

Nguyên lý làm việc của máy hàn điện thường khác nhau. Tuy nhiên, nếu xét về nguyên tắc hoạt động chung thì các loại máy hàn điện tử inverter hiện nay đều có những đặc điểm sau:

Chỉnh lưu và lọc 3 pha 380V sẽ cho ra dòng điện 1 chiều tương ứng là 620V DC

Bộ diode và tụ lọc nguồn: Tác dụng chỉnh lưu và lọc dòng điện xoay chiều thành dòng điện 1 chiều. Tùy vào điện áp đầu vào 1 pha 220V hay 3 pha 380V mà có những mạch chỉnh lưu cầu 1 pha hay 3 pha như hình minh họa.
Mạch động lực: Tác dụng băm xung điều khiển biến áp. Máy hàn điện tử thường dùng linh kiện bán dẫn IGBT hoặc Mosfet. Chúng giúp thay đổi chiều dòng điện thông qua biến áp xung. Máy hàn điện IGBT thì tần số thường dao động từ 20 - 40 KHz. Còn máy hàn điện Mosfet thì tần số thường dao động trên 100KHz.
Mạch chỉnh lưu và lọc sau biến áp: Nhận xung từ dòng điện AC sau đó chỉnh lưu và lọc để đưa ra các cọc lấy điện hàn. Đa số máy hàn dùng điện áp 1 chiều dao động từ 60 - 70V DC.
Khối hồi tiếp: Nguồn điện áp được hồi tiếp rồi đưa về các khối mạch tạo xung giúp máy hoạt động với điện áp ổn định.
Khối cài đặt dòng hàn: Bộ phận được biểu thị ra bên ngoài máy để người thợ thao tác bằng tay, thiết lập thông số làm việc mong muốn.
Các bo mạch điều khiển: Tạo các xung điều khiển có độ rộng thay đổi (tần số cố định) để đóng ngắt các linh kiện điện tử bán dẫn công suất (IGBGT hoặc Mosfet).

Những lưu ý khi sử dụng máy hàn điện tử

Bên cạnh giới thiệu đến bạn đọc các loại máy hàn, cấu tạo máy hàn và nguyên lý hoạt động của máy hàn, bài viết còn gửi đến bạn những lưu ý khi sử dụng thiết bị này. Mời bạn đọc cùng tham khảo!

Phòng tránh điện giật khi hàn

Không va chạm trực tiếp vào các bộ phận dẫn điện của máy hàn để tránh bị điện giật hoặc bị bỏng.
Tự cách điện với mặt đất và vật cần hàn bằng vật cách điện hiệu quả.
Ngắt nguồn điện trước khi tháo lắp linh phụ kiện máy hàn.
Cần kiểm tra định kỳ độ an toàn của cáp nguồn của máy.
Tắt các thiết bị nếu không cần dùng đến.
Luôn mặc đồ bảo hộ lao động khi làm việc.
Cẩn trọng khi làm việc ở môi trường ẩm ướt hoặc các tư thế khó như quỳ, nằm,...

Phòng tránh bị bỏng hàn

Người thợ hàn thường bị đau mắt, bỏng da do tác động của hồ quang hàn. Khi hàn, bạn cần đeo mặt nạ hoặc kính hàn để bảo vệ mắt. Đồng thời, bạn nên mặc quần áo bảo hộ làm từ vật liệu chống cháy để bảo vệ da.

Nếu không may mắt bị tổn thương nhẹ sau khi hàn, bạn chườm đá rồi nhỏ 1 - 2 giọt cyclopentolate 1%. Nếu mắt bị tổn thương nặng, đau nhức, hãy đến ngay chuyên khoa mắt của bệnh viện để được hỗ trợ.

Tránh hít phải khói hàn và gas

Trong quá trình hàn, bạn có thể sẽ bị hít phải khói hàn và hơi ga. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Do đó, hãy tránh hít trực tiếp khói hàn. Ngoài ra, khi hàn ban cần đeo khẩu trang để bảo vệ sức khỏe, tránh hít phải khí độc trong khi hàn.

Đảm bảo an toàn cháy nổ

Khi hàn, xỉ hàn thường bắn tung tóe dễ gây cháy nổ, mất an toàn. Do đó, bạn nên để máy ở nơi không có người qua lại. Đồng thời đặt tấm chắn bằng vật liệu không cháy ở khu vực hàn để cách ly với nơi làm việc khác.

Mặt khác, khi hàn điện ở nơi có nguy cơ cháy nổ, bạn phải tuân theo các quy định về an toàn phòng chống cháy nổ. Nếu hàn trên cao phải làm sàn bằng vật liệu chống cháy. Nếu không có sàn thì thợ hàn phải đeo dây an toàn, có túi đựng dụng cụ và mẩu que hàn thừa.

Máy hàn điện tử có giá bao nhiêu?

Trên thị trường có rất nhiều loại máy hàn khác nhau. Mỗi loại lại có đặc điểm và mức giá riêng. Bạn có thể tham khảo mức giá bán máy hàn điện tử dưới đây. Lưu ý, mức giá có thể thay đổi theo thời gian.

Máy hàn que: Dao động từ 1.1 - 18 triệu.
Máy hàn tig: Có giá khá cao từ 3.5 - 33 triệu.
Máy hàn mig: Có giá trung bình từ 3.1 - 44.5 triệu.
Máy hàn bấm: Có giá dao động từ 12 - 80 triệu.
Máy biến thế hàn: Có mức giá trung bình từ 3.5 - 12 triệu.

Tại sao mua máy hàn tại THB Việt Nam?

Công ty THB Việt Nam chuyên phân phối các loại máy hàn điện tử 100% chính hãng, đến từ nhiều thương hiệu như Hồng Ký, Jasic, Weldcom,... Khi mua hàng tại đây, bạn sẽ được đội ngũ nhân viên tư vấn tận tình giải đáp mọi thắc mắc.

Công ty THB Việt Nam cung cấp máy hàn chính hãng, chất lượng

Ngoài ra, chính sách bán hàng, bảo hành, vận chuyển tận nhà trên toàn quốc, thanh toán linh hoạt cũng là những ưu điểm được người tiêu dùng đánh giá cao của THB Việt Nam.

Hy vọng, bài viết đã giúp bạn giải đáp được máy hàn là gì, cấu tạo và nguyên lý hoạt động của máy hàn. Nếu bạn có nhu cầu sử dụng máy hàn chính hãng, chất lượng, vui lòng liên hệ qua Hotline 0904 810 817 (Hà Nội) - 0979 244 335 (Hồ Chí Minh). Hoặc truy cập vào trang webite: thbvietnam.com để nhận được hỗ trợ trong thời gian sớm nhất!