Hướng dẫn hàn nối dây điện nhanh gọn và đúng kỹ thuật

Hàn nối dây điện được ứng dụng rộng rãi trong việc lắp đặt và sửa chữa bảng mạch hay các thiết bị điện tử. Trong bài viết này THB Việt Nam xin được hướng dẫn chi tiết cách hàn thiếc nối dây điện đúng kỹ thuật, đảm bảo mối nối bền đẹp, có khả năng dẫn điện tốt, hạn chế tình trạng chập cháy và hư hỏng thiết bị điện. 

Hàn nối dây điện là gì?

Hàn nối dây điện là quá trình sử dụng nguồn nhiệt cao để làm nóng chảy hợp kim kim loại (chất hàn) để tạo ra kết nối bền chắc cả về mặt điện và cơ học giữa 2 hoặc nhiều dây dẫn. Quá trình hàn thiếc này sẽ giúp tạo ra hệ thống mạch điện hoàn chỉnh, có khả năng dẫn điện hiệu quả, đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng thiết bị điện. 

Kỹ thuật hàn thiếc nối dây điện hiện đang được ứng dụng rộng rãi trong ngành điện tử và công nghiệp điện, cụ thể là:

• Sửa chữa và bảo trì thiết bị điện tử: hàn các linh kiện như IC, bóng đèn LED, tụ điện, dây dẫn vào bảng mạch để tạo thành mạch điện hoàn chỉnh, ứng dụng trong sửa chữa bo mạch bị hỏng hóc, thay thế linh kiện…
• Lắp ráp thiết bị điện tử: hàn nối dây điện ứng dụng trong công việc sản xuất, lắp đặt điện thoại thông minh, tivi, máy tính, máy móc tự động, thiết bị y tế.
• Ngành viễn thông: kết nối dây dẫn đảm bảo tín hiệu ổn định trong cơ sở hạ tầng mạng và các thiết bị viễn thông. 

Dụng cụ và vật liệu cần thiết để hàn thiếc nối dây điện

Trước khi bước vào quá trình hàn nối dây điện, anh em nên chuẩn bị đầy đủ một số dụng cụ cơ bản như:

• Mỏ hàn thiếc hoặc Trạm hàn thiếc: lựa chọn mỏ hàn có công suất phù hợp, thường là 40-60W cho linh kiện điện tử hoặc lớn hơn khi cần hàn các dây điện có tiết diện lớn. 
• Thiếc hàn: nên sử dụng loại có lõi nhựa thông để đảm bảo mối hàn bám dính hơn.
• Nhựa thông: có nhiệm vụ làm sạch về mặt kim loại, đồng thời giúp làm tăng khả năng bám dính của thiếc hàn. 
• Kìm chuyên dụng: dùng để tuốt lớp vỏ cách điện bên ngoài của dây điện cần hàn. 
• Băng keo cách điện: sử dụng sau khi hàn để bọc và đảm bảo cách điện cho mối hàn. 
• Dây hút chì: hút lượng chì hàn trong trường hợp bị dư thừa, đảm bảo mối hàn sạch sẽ và thẩm mỹ hơn. 
• Kìm gắp linh kiện (tay thứ ba): có nhiệm vụ cố định dây điện trong quá trình hàn, đảm bảo hàn đúng vị trí. 
• Bút thử điện hoặc đồng hồ vạn năng: dùng để kiểm tra điện trước và sau khi hàn, đảm bảo an toàn cho thiết bị điện và cả người sử dụng. 
• Bàn chải nhỏ, vải mềm, miếng xốp: vệ sinh mỏ hàn, bề mặt cần hàn. 
• Dụng cụ bảo hộ: kính, giang tay và giày cách điện để đảm bảo an toàn cho thợ hàn trong quá trình làm việc. 

Xem thêm: Hàn mạch điện tử là gì? Hướng dẫn hàn điện tử đúng chuẩn

Hướng dẫn các bước hàn nối dây điện đúng kỹ thuật

Để tạo ra mối hàn chắc chắn, đảm bảo an toàn và có độ dẫn điện tốt; người thực hiện cần phải nắm vững quy trình hàn thiếc nối dây điện. Dưới đây là các bước cụ thể giúp bạn thao tác dễ dàng, tiết kiệm thời gian và đạt được hiệu quả cao nhất:

Bước 1: Tuốt vỏ dây điện

• Đầu tiên anh em cần sử dụng kìm chuyên dụng để tuốt lớp vỏ cách điện bọc bên ngoài của đoạn dây cần hàn, để lộ khoảng 1-2cm lõi đồng. 
• Lưu ý không nên sử dụng dao hoặc kéo; không cắt quá mạnh tay vì có thể làm phạm vào lõi khiến dây điện bị đứt, gãy hoặc ảnh hưởng đến khả năng dẫn điện. 

Bước 2: Làm sạch lõi dây

• Tiếp theo hãy sử dụng miếng vải khô sạch hoặc giấy nhám mịn để vệ sinh phần lõi đồng vừa tuốt. Việc này sẽ giúp làm sạch bụi bẩn, dầu mỡ và cả lớp oxy hóa; từ đó đảm bảo thiếc có thể bám chắc hơn, mối hàn sẽ bền chắc, sáng bóng và đảm bảo khả năng dẫn điện tốt. 

Bước 3: Xoắn cố định dây điện

• Đặt 2 đầu dây đã tuốt lõi chồng lên nhau và tiến hành vặn xoắn chặt theo chiều kim đồng hồ, đảm bảo các sợi lõi đồng ăn khớp với nhau, không bị bung, không có sợi đồng thừa nào lộ ra ngoài. Có thể cắt bỏ phần lõi thừa nếu có. 

Đọc thêm: Cách hàn linh kiện điện tử chuẩn, hạn chế lỗi hỏng mạch

Bước 4: Hàn thiếc nối dây điện

• Thoa nhựa thông lên mối nối để tránh hiện tượng oxy hóa và giúp thiếc bám chắc hơn. 
• Kết nối mỏ hàn với nguồn điện phù hợp và ổn định, chờ khoảng -12 phút để mỏ hàn nóng lên và đạt đến nhiệt độ phù hợp (khoảng 350-400 độ C). Bạn có thể kiểm tra nhiệt độ bằng cách chấm đầu mỏ hàn vào 1 ít thiếc, nếu thấy thiếc tan chảy đều và bám mịn trên đầu mỏ nghĩa là đủ nhiệt độ cần thiết. 
• Tiếp theo hãy đặt đầu mỏ hàn tiếp xúc trực tiếp với phần lõi đồng đã xoắn, giữ nguyên trong khoảng 2-3 giây để lõi đồng nóng đều. 
• Sau đó đưa dây thiếc chạm nhẹ vào vị trí mối nối (không chạm vào mỏ hàn), khi đó thiếc sẽ từ từ tan chảy, lan ra và bao bọc quanh toàn bộ phần lõi đồng. 
• Nhẹ nhàng di chuyển mỏ hàn dọc theo mối nối, đảm bảo thiếc phù đều tạo thành mối hàn mịn, bóng, không bị gồ ghề, không có cặn thiếc dư thừa.  
• Sau khi thiếc đã phủ kín thì từ từ rút mỏ hàn ra, đồng thời vẫn giữ nguyên dây ở vị trí cũ. Đợi khoảng 5-10 giây cho thiếc nguội hoàn toàn và đông cứng lại. 

Bước 5: Cách điện mối hàn 

• Cuối cùng hãy sử dụng băng keo cách điện hoặc ống co nhiệt để bọc chặt mối hàn, vừa tăng tính thẩm mỹ, vừa chống ẩm và đảm bảo an toàn khi sử dụng. 

Xem thêm: Hướng dẫn cách hàn chì đúng kỹ thuật cho người mới bắt đầu

Một số điều cần lưu ý khi hàn nối dây điện 

Quy trình hàn thiếc nối dây điện không quá phức tạp, nhưng chỉ cần thực hiện sai một vài thao tác nhỏ cũng có thể khiến mối hàn bị hư hỏng, dẫn điện kém, không đảm bảo an toàn. Vì thế trong suốt quá trình làm việc, người dùng cần phải lưu ý một số vấn đề sau:

• Điều chỉnh nhiệt độ mỏ hàn phù hợp, bởi nhiệt độ quá thấp sẽ không thể làm thiếc nóng chảy; còn nhiệt độ quá cao có thể làm hư hỏng linh kiện. 
• Trong lúc hàn, cần giữ mỏ hàn và dây thiếc cố định; không giật - không rung lắc để đảm bảo hàn đúng vị trí, mối hàn đều đẹp và chắc chắn. 
• Rút điện mỏ hàn ngay sau khi sử dụng, đặt trên giá đỡ chuyên dụng và tuyệt đối không chạm vào đầu mỏ hàn vì có thể gây bỏng nặng. 
• Sau mỗi lần sử dụng, cần phải phủ một lớp thiếc mỏng lên đầu mỏ hàn để chống oxy hóa, hạn chế tình trạng mài mòn, gỉ sét. 
• Nên thực hiện quá trình hàn nối dây điện ở khu vực thoáng mát hoặc trang bị máy hút khói để tránh tình trạng hít phải khói hàn độc hại. Không nên hàn trong môi trường ẩm ướt, gần nguồn điện, nguồn nhiệt hay những vật liệu dễ cháy nổ. 

Hy vọng với những thông tin vừa được chia sẻ trên đây đã giúp bạn nắm vững kỹ thuật hàn nối dây điện, đảm bảo mối hàn bền chặt, thẩm mỹ, an toàn và có khả năng dẫn điện tốt. Nếu có bất cứ băn khoăn thắc mắc nào khác cần được giải đáp thì hãy nhanh tay liên hệ ngay với Thbvietnam.com theo số hotline: 0916610499 (Hà Nội) hoặc 0918132242 (TP Hồ Chí Minh) để được tư vấn, hỗ trợ nhanh chóng nhất.